موسیقی آذربایجان
موسیقی سنتی منطقه آذربایجان یک سابقه بسیار طولانی و قدیمی دارد. در حفاری‌های باستان‌شناسان و قدمت سنگ‌نگاره‌ها آن نشان می‌دهد که سابقه آن به حدود 5000 تا 40000 سال قبل می‌رسد. اطلاعاتی که در مورد غنی بودن آلات موسیقی آذربایجان به‌دست‌آمده است، ثابت کرده که موسیقی و آهنگ‌های آنان از لحاظ مضمون و محتوا تنوع بیساری دارد. موسیقی و زبان شعر آن‌ها به چندین گروه تقسیم می‌شود که شامل: ژانر دسترنج، معیشت و تاریخی، مراسمات تشریفاتی است.
موسیقی آذری یکی از شاخه‌های فرهنگ آذربایجان و افراد ترک‌زبان در ایران است. سبک آذری دربرگیرنده شادی، شجاعت، عرفان و یا سوز دل است که با گوش‌کردن به این موسیقی‌ها احساسات افراد به هر شکل ممکن، در وجود آن‌ها پیدا می‌شود. موسیقی آذری شامل نوآوری محتوای هیجانی و خلاقیت است. موسیقی آذری با موسیقی‌های کلاسیک بسیار فرق دارد.
انواع سبک‌های موسیقی آذری
اخیرا سبکی از موسیقی‌های آذری در حال اجرا است که برگرفته از سبک موسیقی شوروی سابق بوده که با موسیقی ترکی ایران فرق دارد. این اتفاق به‌خاطر است که زمانی آذربایجان ایران تحت حمایت شوروی سابق بوده است. امروزه آذربایجان ایران سبک موسیقی را به روش‌های مخصوص خود تحول بخشیده که در ایران شکل موسیقی آذری‌ها عارفانه و به شکل احساس قهرمانانه اجرا می‌شود.
سبک‌های موسیقی آذری تنوع بسیار زیادی دارد و هرکدام از آن‌ها خصوصیات و حالت‌های ویژه خود را دارند که این سبک‌ها با آثار زیادی در قالب موسیقی سمفونیک، اپرا و موسیقی برای باله و… اجرا می‌شود
مهم‌ترین سبک‌های آذری
باتوجه‌به سبک‌های متنوعی که موسیقی آذربایجان دارد می‌توان به این سبک‌ها اشاره کرد که عبارت‌اند از:
موسیقی محلی
این موسیقی هنر عاشیق‌ها که مفهوم آن ترکیبی از داستان‌های غیر حماسی و حماسی، رقص و موسیقی و شعر است که این عاشیق‌ها را افرادی آوازه‌خوان مسافر با ساز می‌شناختند. آهنگ‌های آنان بداهه و با ساز لوت اجرا می‌شود.
موسیقی سنتی یا مقامی
این سبک موسیقی رسمی آذربایجان محسوب می‌شود و در سال 2008 یونسکو به‌عنوان میراث معنوی فرهنگی ثبت شده است. این سبک از موسیقی با ساز تار آذربایجان، عود، کمانچه، بالابان و سازهای دیگر اجرا می‌شود. مقام‌های اصلی موسیقی آذری شامل: شوشتر، سه‌گاه، شور، چهارگاه و مقام‌ها و فرعی هم سارنج، شهناز و نوعی دیگر از چهارگاه است.
موسیقی تشریفاتی
این نوع موسیقی آذربایجان طرف‌داران زیادی دارد و مورد استقبال افراد زیادی قرار می‌گیرد و معمولا این موسیقی‌ها در عروسی، عزا و جشن‌ها استفاده می‌شود.
سبک بزمی
این سبک موسیقی نوع شگفت‌آور و پیچیده از موسیقی آذری است که حاوی عشق خالص، غم و اندوه، زیبایی عشق، سوز دل و… را شامل می‌شود. در این سبک تعدادی از مردم آذری دست‌ها را به هم داده و دایره‌وار کنار هم می‌ایستند و آواز می‌خوانند و با سبک شعر دوبیتی و تکرار آن بیت‌ها را هدایت می‌کنند.
سازهای موسیقی آذری
باتوجه‌به سبک‌های مختلف موسیقی آذربایجان سازهای زیبا و متنوعی هم دارند که هرکدام دارای صداهای دلنشین و زیبایی هستند که این سازها عبارت‌اند از:
تار آذری
یک ساز زهی زخمه‌ای که با ضربه مضرابی و از جنس شاخ گاومیش و یا مواد مصنوعی برسیم که تولید صدا می‌کند. مهم‌ترین ساز در سبک موسیقی مقامی آذری بوده و بر اساس تغییراتی که روی آن انجام شده کاسه‌ای کوچک‌تر از تارهای سنتی ایرانی دارد.
قوپوز
این ساز که به نام چگور هم نامیده شده در آذربایجان غربی و شرقی و جمهوری آذربایجان بسیار رواج دارد و گاهی اوقات هم در شهرهای قزوین، زنجان، اردبیل و همدان هم دیده می‌شود. ساز است زهی زخمه‌ای که با مضرابی از جنس پوست درخت گیلاس و یا حتی پلاستیک نرم هم نواخته می‌شود.
ساز بالابان
این ساز یک هوا صدایی دوزبانه است که با دمیدن هوا در آن صدا تولید می‌شود و دارای دو قسمت زبانه و بدنه است. این ساز از روش نفس برگردان نواخته می‌شود و صدای بم و زیبایی دارد.
ساز ناقارا
نوعی ساز کوبه‌ای در موسیقی آذری است که بدنه‌ای استوانه‌ای از چوب توت دارد و روی آن پوست بز کشیده شده است. از این ساز در مراسم عروسی آذری زیاد استفاده می‌شود.
ساز باغلاما
ساز اصلی و ملی ترک‌ها و منطقه آناتولی است. یک ساز زهی مضرابی از جنس پلاستیک نرم است که شبیه یک‌کاسه طنینی شبیه گلابی و دسته بلندی دارد و اغلب تک‌نوازی و همراهی با آواز در کنار سازهای دیگر در ارکستر استفاده می‌شود.
سخن پایانی
برای آموزش هر نوع موسیقی و هر سازی که دوست دارید به مجموعه آموزشی آوای چکاوک مراجعه کنید که بهترین آموزشگاه موسیقی برای خوانندگان معروف در شرق تهران است و دارای شیوه‌های برگزاری دوره‌های آموزشی آنلاین و حضوری برای تمام علاقه‌مندان در هر رشته را دارد.