موسیقی سنتی ایران بر اساس سبک به دو گروه محلی و شهری قابل تقسیم است و هر یک دارای فرم‌های گوناگونی است. در ادامه سبک و فرم موسیقی سنتی ایرانی تشریح می‌شود.
انواع موسیقی‌های محلی (فولکلوریک)
کشوری به وسعت ایران، موسیقی‌های محلی گوناگونی دارد. خاصه این که مردم این سرزمین از اقوام و رگه‌های نژادی مختلفی ترکیب شده‌اند. از مطالعاتی که مرحوم دکتر محمدتقی مسعودیه، پیرامون موسیقی بلوچستان و ترکمن نمود، نشریات جامع دیگری در زمینۀ موسیقی محلی مناطق مختلف ایران ظاهر نگردیده است.
موسیقی سنتی شهری
این نوع موسیقی دارای فرهنگ شناخته شده‌تری است که در محفوظات تعدادی از نوازندگان و خوانندگان سرشناس قرار داشته و سینه به سینه منتقل گردیده است. این موسیقی شامل قطعاتی می‌شود که در مجموع به عنوان ردیف موسیقی سنتی ایران شناخته شده و .) سرچشمۀ الهام و بداهه سرایی مجریان این موسیقی است. ردیف موسیقی سنتی ایران شامل هفت دستگاه و پنج آواز می‌باشد. دستگاه‌ها عبارت‌اند از: شور، همایون، ماهور، سه‌گاه، چهارگاه، راست پنج‌گاه و نوا. و آوازها عبارت‌اند از: ابوعطا، بیات ترک، افشاری و دشتی که مشتق از شور بوده و آواز اصفهان که مشتق از همایون می‌باشد.
فرم‌های رایج در موسیقی سنتی ایران
1- پیش‌درآمد: قطعه‌ای سازی با ریتم ثابت است که اغلب در آغاز یک دستگاه اجرا می‌شود.
2- درآمد: قطعه یا گروهی از قطعات است که دستگاه توسط آن‌ها شروع می‌شود.
3- چهارمضراب: یک قطعۀ سازی تک‌نوازی به سبک اتود اروپایی است که تمپو (سرعت) سریع با ضرب دوتایی (سادۀ / 2 یا مرکب 2/ ) دارد.
4- ضربی: یک قطعۀ کوتاه‌سازی یا آوازی که به صورت بداهه سرایی در اجرا گنجانده شده، ضرب آزاد نداشته و با الگوهای ثابت ریتمیک (دوضربی، سه‌ضربی، چهارضربی) تنظیم شود، اغلب ضربی گفته می‌شود.
5- رِنگ: رنگ یک قطعۀ سازی در میزان دوضربی و ندرتاً سه‌ضربی و در تمپوی نسبتاً سریع می‌باشد که برای رقص بوده ولی ضرورت رقصیدن در آن وجود ندارد و معمولاً به واسطۀ آن اجرای دستگاه به پایان می‌رسد.
6- تصنیف یک آواز ساخته‌شده با وزن آهسته است. تصنیف نیز مانند فرم‌های آهنگسازی، از پدیده‌های نسبتاً اخیر است و از دستاوردهای استادان مشهور می‌باشد. طی دو دهۀ اول قرن بیستم، تصنیف‌های بسیاری خلق شد که بیشتر آن‌ها روی اشعار میهن‌پرستی ساخته‌شده، حال و هوای مشروطه‌خواهی را منعکس می‌نمود. تصنیف‌هایی که طی سال‌های 1920 و 1930 ساخته شد، اغلب دارای موضوعات عاشقانه بود و از اشعار شاعران کلاسیک استفاده می‌گردید. بعد از جنگ جهانی دوم ، متون شعری به تدریج سبک‌تر شده، آوازهای عامیانه، تصنیف را تحت تأثیر قرار داد.